vuka65
Head Administrator
Registered: 06-2005
Posts: 254
Karma: -2 (+4/-6)
|
|
Reply | Quote
|
|
Razvoj pravne države
Razvoj pravne države
U osnovi moderne pravne države leži opšte životno iskustvo, da niko ne može suditi u stvari koja se tiče njega samog. Zbog toga još od starih vremena konfliktne partije pokušavaju svoj konflikt izneti pred neutralnu instancu. To, pre svega, važi za suprotnosti između vlade i onih kojima se vlada. Istorijski gledano nezavisnost sudaca i monopol nad jurisdiktivnom vlašću bio je jedan od prvih zahteva kojim su se bavili potlačeni u nastojanju osiguranja vlastite slobode nasuprot pokušaja knezova da naprave sud zavisan od njih samih. U ovoj raspravi pronađene su osnove današnje pravne države. Najstariji dokumenti engleskog Ustavnog suda ne govore slučajno o stalno obnavljanoj potvrdi prava na slobodu svih slojeva i njeno osiguranje sa "rule of law". Nezavisna delatnost suca u obavljanju vladavine prava mora biti zagarantovana nasuprot apsolutističkoj vladavini kralja. Ovom cilju služila je i Magna Charta Libertatum iz 1215. a onda pre svega Habeas Corpus Act iz 1679., dokument koji je propisivao obavezu izvođenja uhapšenika pred sud unutar određenog roka.
|
|
6/5/2005, 2:08 pm
|
Link to this post
Send Email to vuka65
Send PM to vuka65
|
vuka65
Head Administrator
Registered: 06-2005
Posts: 254
Karma: -2 (+4/-6)
|
|
Reply | Quote
|
|
Osiguranje prava
Osiguranje prava
Ipak, sa nezavisnošću sudaca opisana je samo jedna pretpostavka pravne države. Jednako kao na nezavisnosti sudaca država počiva na opštem principu da je sveukupna delatnost države merljiva, te da se može predvideti. Pravna sigurnost može egzistirati samo tamo gde građanin sa sigurnošću zna šta država sama može ili sme da uradi, odnosno šta je propisano i dozvoljeno. Ovde spada i osnovni princip pravne države koji kaže da niko ne može biti osuđen ili kažnjen bez zakonske osnove — nulla poena sine lege — i fundamentalna zabrana koja je isto tako jedan od osnovnih principa, zabrana postojanja povratnih zakona. Pored zabrane povratnih zakona tu stupa na snagu i obaveza jasnoće zakona. "Gumeni" paragrafi su neodrživi u pravnoj državi, pošto oni uništavaju pravnu sigurnost.
Potrebe pravne države zbog toga zahtevaju izvestan oprez nasuprot tzv. neodređenih pravnih pojmova. Istina, neće doći do usvajanja zakona ako on nije zasnovan na jasnom odnosu prema pojmovima kao što su "vernost i vera" ili "dobri običaji", ali, na žalost, poznat je pojam koji ovde spada, "zdravi osećaj naroda", koji je bio korišten u nacionalističkoj jurisdiktivnoj vlasti, te pokazuje kako nezdravu ulogu može igrati nejasno izrečen pojam, te koliko prostora on ostavlja samovolji pravde. Zakonodavstvo koje se obavezalo pravnoj državi pokušaće zbog toga uvek pronaći neophodnu jasnoću u formulisanju zakonskih propisa. Za ljubav te jasnoće neretko se dešava da se mora odstupiti od kratkih formulacija i napisati dodatno objašnjenje jer se kratkim formulacijama ponekad ne postiže željena jasnoća. Samo na taj način može se održati pravna sigurnost. A demokratska država koja svojim građanima želi obezbediti maksimum slobode delovanja ne sme zaboraviti na pravnu sigurnost.
|
|
6/5/2005, 2:09 pm
|
Link to this post
Send Email to vuka65
Send PM to vuka65
|
